Trên phương diện dùng thuốc, hoàn toàn không thể xem trẻ con là người lớn thu nhỏ. Bởi vì nếu xem trẻ con là người lớn thu nhỏ sẽ đi đến chỗ cho rằng bất cứ thuốc gì người lớn dùng được thì trẻ con sẽ dùng được, chỉ có việc giảm liều.
Em Lydia Melo, 7 t.uổi, được tiêm liều 10 microgram vắc xin COVID-19 của Pfizer-BioNTech trong một thử nghiệm tại ĐH Duke ở Durham, bang North Carolina, Mỹ ngày 28-9-2021 – Ảnh: Reuters
Điều này hoàn toàn sai, có những thuốc trẻ con không dùng được và trong bảng hướng dẫn sử dụng những thuốc đó có ghi “Chống chỉ định đối với t.rẻ e.m”. Thí dụ, thuốc kháng sinh tetracyclin có ghi “Chống chỉ định đối với trẻ dưới 7 t.uổi”, tức trẻ dưới 7 t.uổi không được dùng tetracyclin.
Có 2 lý do không thể xem trẻ con là người lớn thu nhỏ:
1. Cơ thể trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh, dẫn đến thuốc gây tác dụng bất lợi:
Việc cho thuốc ở trẻ con phải đặc biệt thận trọng vì ở trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, các cơ quan như gan, thận, hệ thần kinh trung ương, hệ tim mạch… chưa phát triển hoàn chỉnh, dẫn đến dễ xảy ra hiện tượng thuốc gây độc tính cho các cơ quan đang phát triển.
2. Nhiều tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc chỉ xảy ra ở trẻ mà không xảy ra cho người lớn:
Ở trẻ, đặc biệt trẻ sơ sinh, có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc xuất hiện mà không thấy xuất hiện ở người lớn, chẳng hạn:
* Liều cao paracetamol làm tăng thân nhiệt ở trẻ sơ sinh, chứ không làm hạ thân nhiệt như ở người lớn.
* Làm chậm lớn với tetracyclin và các thuốc corticoid.
* Làm xám răng vĩnh viễn với tetracyclin…
Vắc xin ngừa COVID-19 dùng cho trẻ sẽ như thế nào?
Vắc xin là những chế phẩm sinh học (dùng mầm bệnh c.hết, sống hay một phần mầm bệnh, thậm chí là một đoạn ADN hay RNA) được dùng đưa vào cơ thể nhằm tạo ra những kháng thể đặc hiệu để khi nhiễm mầm bệnh thật thì cơ thể có kháng thể sẽ chống trả và t.iêu d.iệt được mầm bệnh.
Như vậy, vắc xin cũng là thuốc nhưng có tác dụng đặc biệt là ngừa bệnh do sinh miễn dịch nhờ giúp sinh kháng thể.
Đối với vắc xin ngừa COVID-19, nếu trẻ dùng vẫn phải thực hiện đúng nguyên tắc “T.rẻ e.m không phải là người lớn thu nhỏ”. Đặc biệt, có một chút khác biệt so với việc dùng thuốc sau. Có khi không cần giảm liều khi tiêm vắc xin.
Theo thông tin, trẻ từ 12 – 17 t.uổi tiêm 2 liều Pfizer/BioNTech giống như người lớn, tức mỗi liều 30mcg và hai liều cách nhau 3 tuần. Trong khi đó, trẻ 5 – 11 t.uổi tiêm mỗi liều 10mcg, tức chỉ dùng 1/3 liều người lớn. Rõ ràng liều vắc xin Pfizer/BioNTech và tính sinh miễn dịch ở cơ thể là không liên quan nhau.
Ngược lại, liều vắc xin ngừa uốn ván, bạch hầu, ho gà dùng ở trẻ lại có liều cao hơn dùng cho người lớn.
Đối với trẻ, để đảm bảo dùng vắc xin ngừa COVID-19 với liều an toàn và hiệu quả, phải nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng đúng quy cách chứ không suy đoán một cách dễ dãi.
Nguy cơ mắc COVID-19 ở t.rẻ e.m và người lớn có khác nhau?
Tạp chí Nhi khoa JAMA Pediatrics (thuộc Hiệp hội Y khoa Mỹ) đã công bố về khả năng nhiễm COVID-19 của t.rẻ e.m so với người lớn, sau khi công ty Pfizer và BioNTech chính thức yêu cầu Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ cấp phép sử dụng khẩn cấp vaccine COVID-19, với liều lượng nhỏ hơn, cho t.rẻ e.m từ 5-11 t.uổi.
Mới đây, nghiên cứu về nguy cơ mắc COVID-19 ở t.rẻ e.m được thực hiện từ tháng 9/2020 đến tháng 4/2021, bao gồm dữ liệu về 1.236 người từ 310 gia đình có từ 1 con trở lên ở New York, và một số quận nhất định ở Utah, đã được công bố trên tạp chí Nhi khoa JAMA Pediatrics (thuộc Hiệp hội Y khoa Mỹ),
Kết quả nghiên cứu cho thấy, người lớn và t.rẻ e.m tại 2 thành phố Utah và New York (Mỹ) đều có nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2. Nhưng t.rẻ e.m chỉ có triệu chứng trong khoảng một nửa thời gian mắc bệnh.
Tuy nhiên, t.rẻ e.m có nguy cơ mắc COVID-19 tương đương như người lớn.
Theo PGS.TS Flor Munoz, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Texas, nghiên cứu chứng minh, t.rẻ e.m ở mọi lứa t.uổi bao gồm cả trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi đều có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 tương tự so với người lớn. Đồng thời, những phát hiện mới cần được xem xét trong các nỗ lực kiểm soát đại dịch COVID-19, cũng như để nghiên cứu vaccine và phương pháp điều trị.
Ngoài ra, TS Fatimah Dawood thuộc Trung tâm ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh (CDC) Mỹ cùng các đồng nghiệp đã phân tích tỷ lệ mắc COVID-19 đã phát hiện ra rằng, trong các gia đình có ít nhất 1 người mắc bệnh thì nguy cơ lây nhiễm trung bình trong gia đình là 52%.
Khi phân tích tỷ lệ mắc bệnh theo nhóm t.uổi, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện, tỷ lệ mắc COVID-19 theo độ t.uổi là tương đồng. Cụ thể, trong 1.000 người có khoảng 6,3 t.rẻ e.m dưới 4 t.uổi mắc COVID-19; 4,4 trẻ từ 5-11 t.uổi; 6,0 t.rẻ e.m từ 12-17 t.uổi; và 5,1 ca là người lớn.
Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện 52% t.rẻ e.m dưới 4 t.uổi mắc bệnh nhưng không có triệu chứng; tỷ lệ này là 50% trong nhóm 5-11 t.uổi; 45% trong nhóm 12-17 t.uổi. Nhưng chỉ ở 12% người lớn mắc COVID-19 là không có triệu chứng.
Các nhà nghiên cứu lưu ý, một số triệu chứng bệnh ở trẻ nhỏ có thể đã bị bỏ sót vì dữ liệu được thu thập thông qua người lớn chăm sóc, thay vì lấy thông tin trực tiếp từ trẻ nhỏ.
Nghiên cứu đăng trên tạp chí Nhi khoa JAMA Pediatrics nêu rõ, một phần lớn các trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2 ở t.rẻ e.m không có triệu chứng và có thể sẽ không được phát hiện nếu không thực hiện xét nghiệm. Trong khi, việc những người trưởng thành có triệu chứng khi mắc COVID-19 lại là một công cụ hữu ích để điều trị và ngăn ngừa virus phát tán.
Nghiên cứu mới được đăng trên Hiệp hội Y khoa Mỹ đã bổ sung thêm bằng chứng, t.rẻ e.m và thanh thiếu niên nói chung an toàn hơn trước virus SARS-CoV-2 so với người trưởng thành hay các trường hợp có bệnh nền. T.rẻ e.m và thanh thiếu niên cũng ít có nguy cơ bị biến chứng nghiêm trọng hoặc t.ử v.ong khi mắc COVID-19.
